اندر احوالات اسطوره ای کهن:
افسانه سرایان و اساطیربافان اندر حواشی کتب زردروی کهنه بوی، از شهری گفته اند مجهول الهویه و مبهم الحال و موهوم المکان، با مردمی قصیرالقد و کبیر الدماق و طویل الاشکم.
برزگ کلاهی بر سر نهاده و شامگاهان، جملگی گرد آتشی لم داده و شهره بودندی که خالی بستندی و چرند بافندی و کلاً اهل لافندی. تا گاهی که شامگاهی، همگنان، عجیب افسانه ای از خود در آوردندی مر آیندگان را که راست در آمد!!!
دروغ سرایی کلاه را در پیش روی کشیده، سر در گریبان بریده و هیبتی هم رسانیده صدایی از ته چاه گلو بیرون خزیده و حرفیدند که: آیندگان چونان مایان، وقت را نمی تلفند، گرد آتش می روند و خر می زنند و جویای دانش می شوند و حالی می برند.
دیگری ابرو در هم کشاند و انگشت نفهمی بر لب نشاند و زمزمید: همینوطری در خانه ها که جویای دانش نشوند که! نبایی پی می افکنند به بلندای ریش پیر شهرمان، این گاه را گاه دانش نام کنند و فیس کنان و جلوه گران و سور چران به آن روند.
دیگری نگاهی عاقل اندر سفید به دوان انداخت و کوک مخالف ساخت و محاسن در مشت کرد و صدا را درشت کرد که: بیچاره حالشان که ابتداش موجب غرور است و بهر طلب علوم، مسرور است و میانه اش خرور است و درس، مور است بر دیواره ی احرام و انتهاش تلف العمور است.
جوانکی محاسن پریده و در خنده غلتیده، خود را به جمع رساند و زورکی میانشان چپاند و حروف را در دهان چرخاند و در هوا پجشاند که: بی خیال، خوشا به احوالشان که اگر موی سیخ کنند ومحاسن از بیخ کنند و سرخاب سفیداب زنند و اسلوموشن راه روند، هیچ قبیله ای بالای چشمان را ابرو ننامد و این جوان سیه روزگار، اگر کلاه را اندکی کج کند و در دوشیدن کروکدیل های طویله اندکی لج کند، بر پای دار است و از بی آرویی، گلمنار.
پیری قفایش زد که: امان از جوانی. تو گر از آنان بودی، از همان ها شدی که چون بدان گاه پای نهند، سیخ مویان و بز محاسنان و فیس کنان و بزک زنان را که می دیدی جان از تن می دریدی و اندر همان ایل بوربور می چپیدی؟ چل خدا!
                                                                                                    بقیه در پست بعدی